İSTİFAL BABI

Sülasi mezid bablardan istifal babını anlatacağız. Arapça’da fiiller üç harfli olarak geldiği için onların üzerine ekleme yapılmasına sülasi mezid denir.  Bu babımızda fiilimizin başına iste اِسْت  ekleyip fiilimizi istifal babına nakletmiş oluruz. Üç harf eklediğimiz için altı harfi olmuştur. İstifal babının binası yani fiilimiz istifal babında olunca kelimelerin anlamı şu şekilde değişebilir.

• İstek, talep etme manasına gelir.  غَفَرَ  fiili bağışladı anlamına gelirken  اِسْتَغْفَرَ bağışlanmak istedi anlamına gelir.
• Addetmek, öyle saymak anlamına gelir. اِسْتَجْمَلَ (güzel kabul etti)  anlamına gelir.
•  

Şimdi istifal babında gelen fiillerin mazi, muzari ve emir çekimlerine örnekler vereceğiz.

İSTİFAL BABI MAZİ ÇEKİM ÖRNEKLERİ

فَهِمَ  (anladı) fiilini başına iste ekleyip ilk harfini cezmleyince istifal babına nakletmiş oluruz. اِسْتَفْهَمَ  (anlamak, bilmek istedi) anlamına gelir.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
اِسْتَفْهَمُوا	اِسْتَفْهَمَا	اِسْتَفْهَمَ	Müzekker gaib
اِسْتَفْهَمْنَ	اِسْتَفْهَمَتَا	اِسْتَفْهَمَتْ	Müennes gaib
اِسْتَفْهَمْتُمْ	اِسْتَفْهَمْتُمَا	اِسْتَفْهَمْتَ	Müzekker muhatap
اِسْتَفْهَمْتُنَّ	اِسْتَفْهَمْتُمَا	اِسْتَفْهَمْتِ	Müennes muhatap
	اِسْتَفْهَمْنَا	اِسْتَفْهَمْتُ	Mütekkellim (ben, biz)

قَبُحَ  (çirkin oldu) fiilini başına iste ekleyip ilk harfini cezmleyince istifal babına nakletmiş oluruz. اِسْتَقْبَحَ  (çirkin buldu) anlamına gelir.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
اِسْتَقْبَحُوا	اِسْتَقْبَحَا	اِسْتَقْبَحَ	Müzekker gaib
اِسْتَقْبَحْنَ	اِسْتَقْبَحَتَا	اِسْتَقْبَحَتْ	Müennes gaib
اِسْتَقْبَحْتُمْ	اِسْتَقْبَحْتُما	اِسْتَقْبَحْتَ	Müzekker muhatap
اِسْتَقْبَحْتُنَّ	اِسْتَقْبَحْتُما	اِسْتَقْبَحْتِ	Müennes muhatap
	اِسْتَقْبَحْنَا	اِسْتَقْبَحْتُ	Mütekkellim (ben, biz)

اَذِنَ  (izin verdi)fiilini başına iste ekleyip ilk harfini cezmleyince istifal babına nakletmiş oluruz. اِسْتَأْذَنَ  (izin istedi) anlamına gelir.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
اِسْتَأْذَنُوا	اِسْتَأْذَنَا	اِسْتَأْذَنَ	Müzekker gaib
اِسْتَأْذَنَّ	اِسْتَأْذَنَتَا	اِسْتَأْذَنَتْ	Müennes gaib
اِسْتَأْذَنْتُمْ	اِسْتَأْذَنْتُما	اِسْتَأْذَنْتَ	Müzekker muhatap
اِسْتَأْذَنْتُنَّ	اِسْتَأْذَنْتُما	اِسْتَأْذَنْتِ	Müennes muhatap
	اِسْتَأْذَنَّا	اِسْتَأْذَنْتُ	Mütekkellim (ben, biz)

İSTİFAL BABI MUZARİ ÇEKİM ÖRNEKLERİ

İstifal babı muzari çekimlerinde başına eklemiş olduğumuz iste (اِسْتَ) ekinden elifi kaldırıyoruz yerine muzarat harflerini üstün olarak ekliyoruz ve ortadaki harfi de esreliyoruz. Şimdi örneklere bakalım.

اِسْتَفْهَمَ  (anlamak istedi) fiilinin muzari haline ulaşmak için يَسْتَفْهِمُ (anlamak istiyor) başına eklediğimiz iste (اِسْتَ) ekinden elifi kaldırıyoruz ortadaki harfi de esreliyoruz. Ortadaki harf he harfi olduğu için onu esreledik.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
يَسْتَفْهِمُون	يَسْتَفْهِمَانِ	يَسْتَفْهِمُ	Müzekker gaib
يَسْتَفْهِمْنَ	تَسْتَفْهِمَانِ	تَسْتَفْهِمُ	Müennes gaib
تَسْتَفْهِمُون	تَسْتَفْهِمَانِ	تَسْتَفْهِمُ	Müzekker muhatap
تَسْتَفْهِمْنَ	تَسْتَفْهِمَانِ	تَسْتَفْهِمِينَ	Müennes muhatap
	نَسْتَفْهِمُ	اَسْتَفْهِمُ	Mütekkellim (ben, biz)

اِسْتَقْبَحَ  (çirkin buldu) fiilinin muzari haline ulaşmak için يَسْتَقْبِحُ  (çirkin buluyor) başına eklediğimiz iste (اِسْتَ) ekinden elifi kaldırıyoruz ortadaki harfi de esreliyoruz. Ortadaki harf be harfi olduğu için onu esreledik..

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
يَسْتَقْبِحُون	يَسْتَقْبِحَان	يَسْتَقْبِحُ	Müzekker gaib
يَسْتَقْبِحْنَ	تَسْتَقْبِحانِ	تَسْتَقْبِحُ	Müennes gaib
تَسْتَقْبِحُون	تَسْتَقْبِحانِ	تَسْتَقْبِحُ	Müzekker muhatap
تَسْتَقْبِحْنَ	تَسْتَقْبِحانِ	تَسْتَقْبِحِينَ	Müennes muhatap
	نَسْتَقْبِحُ	اَسْتَقْبِحُ	Mütekkellim (ben, biz)

اِسْتَأْذَنَ  (izin istedi) fiilinin muzari haline ulaşmak için يَسْتَأْذِنُ  (izin istiyor) başına eklediğimiz iste (اِسْتَ) ekinden elifi kaldırıyoruz ortadaki harfi de esreliyoruz. Ortadaki harf ze harfi olduğu için onu esreledik..

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
يَسْتَأْذِنُون	يَسْتَأْذِنَانِ	يَسْتَأْذِنُ	Müzekker gaib
يَسْتَأْذِنَّ	تَسْتَأْذِنَانِ	تَسْتَأْذِنُ	Müennes gaib
تَسْتَأْذِنُون	تَسْتَأْذِنَانِ	تَسْتَأْذِنُ	Müzekker muhatap
تَسْتَأْذِنَّ	تَسْتَأْذِنَانِ	تَسْتَأْذِنِينَ	Müennes muhatap
	نَسْتَأْذِنُ	اَسْتَأْذِنُ	Mütekkellim (ben, biz)

İSTİFAL BABI EMİR ÖRNEKLERİ

Bu bab için emri hazır yaparken sülasi fiillerde emir yapar gibi yapıyoruz yani fiili muzarinin muhatap kalıbından (sığasından) yapıyoruz.

اِسْتَفْهَمَ  fiilinin fiili muzari müfret muhatap kalıbı تَسْتَفْهِمُ şeklinde gelir. Biz bu kelimeyi emri hazıra çevirmek için başındaki teyi kaldırmamız ve muzari yaparken sildiğimiz esreli hemzeyi tekrar getirmemiz gerekir. اِسْتَفْهِمْ  (soru sor, anlamak iste) şeklinde gelir.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
اِسْتَفْهِمُوا	اِسْتَفْهِمَا	اِسْتَفْهِمْ	Müzekker muhatap
اِسْتَفْهِمْنَ	اِسْتَفْهِمَا	اِسْتَفْهِمِي	Müennes muhatap

اِسْتَقْبَحَ  fiilinin fiili muzari müfret muhatap kalıbı تَسْتَقْبِحْ şeklinde gelir. Biz bu kelimeyi emri hazıra çevirmek için başındaki teyi kaldırmamız ve muzari yaparken sildiğimiz esreli hemzeyi tekrar getirmemiz gerekir. اِسْتَقْبِحْ  (çirkin bul) şeklinde gelir.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
اِسْتَقْبِحُوا	اِسْتَقْبِحَا	اِسْتَقْبِحْ	Müzekker muhatap
اِسْتَقْبِحْنَ	اِسْتَقْبِحَا	اِسْتَقْبِحِي	Müennes muhatap

اِسْتَأْذَنَ  fiilinin fiili muzari müfret muhatap kalıbı تَسْتَأْذِنُ şeklinde gelir. Biz bu kelimeyi emri hazıra çevirmek için başındaki teyi kaldırmamız yeterlidir. اِسْتَأْذِنْ  (izin iste) şeklinde gelir.

Cemi	Tesniye (ikil)	Müfred (tekil)
اِسْتَأْذِنُوا	اِسْتَأْذِنَا	اِسْتَأْذِنْ	Müzekker muhatap
اِسْتَأْذِنَّ	اِسْتَأْذِنَا	اِسْتَأْذِنِي	Müennes muhatap

İSTİFAL BABI MASTAR ÖRNEKLERİ

Bu babta mastar yapmak için fiilimiz başına isti (اِسْتِ) ekini getirdikten sonra ilk harfi cezmleyip, ortadaki harfi de elifle uzatıyoruz.

ANLAMI	MASTAR ÖRNEKLERİ
Merhamet dilemek	اِسْتِرْحَامَ
Kullanmak	اِسْتِحْدَام
Faydalanmak	اِسْتِفَادَة
Uzak görmek	اِسْتِبْدَاد
Borç istemek	اِسْتِقْرَاض
Mülk edinmek	اِسْتِمْلاك

İfilal babını veya tefaul babını öğrenmek için tıklayınız.

İnstagram hesabımızı takip ederek her gün farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Takip için tıklayınız.