ARAPÇADA SIFAT TAMLAMASI VE ÖRNEKLER

Arapçada sıfat tamlaması öğrenmeden önce dilimizdeki sıfat tamlamalarına bakalım. Büyük ev, eski araba gibi örnekler verebiliriz. Arapça’ da sıfat tamlaması yapmak istiyorsak kelimelerin yerlerini değiştirmemiz gerekiyor. Yani önce nitelenen kelime(mevsuf) daha sonra niteleyen (sıfat) yazmalıyız. Ev büyük, araba eski gibi…

Arapçada Sıfat Tamlamasının Ögeleri

İki ögeden oluşur.

1. صِفَة (sıfat) : Niteleyen kelimeye denir. Büyük, yeni, akıllı, hızlı vb.
2. مَوْصُوف (mevsuf) : Nitelenen isme denir. Büyük ev tamlamasındaki ev, eski araba tamlamasındaki araba gibi…

• Arapça sıfat tamlamasında sıfat ve mevsuf birbirine âşıktır yani sıfat hep aşkına (mevsufuna) benzemek ister. Benzemez ise bunların ilişişi yürümez bir Arapça sıfat tamlaması aşkı olmaz. Bu yüzden sıfat ve mevsufun birbiriyle uyumlu olması gereken şu noktalara dikkat etmeliyiz.

Sıfat Ve Mevsufun Birbiriyle Uyumlu Olması Gereken Noktalar

Sayı bakımından

Arapça’ da kelimeler sayı bakımından müfred (tekil) , tesniye (ikil) ve cemii (çoğul) olmak üzere üçe ayrılır. Mevsuf (nitelenen isim)  tekil ise sıfat da tekil , ikil ise sıfat da ikil, çoğul ise sıfat da çoğul olmalıdır. Örnek :

Arapçası	الطَّالِبَةُ الذَكِيَة
Türkçesi	Çalışkan Öğrenci
Arapçası	الطَّالِبَتان الذَكِيَتان
Türkçesi	İki Çalışkan Öğrenci
Arapçası	الطَّالِبَات الذَكِيات
Türkçesi	Çalışkan Kız Öğrenciler
Arapçası	الطُّلَّاب الأذْكِياء
Türkçesi	Çalışkan Erkek Öğrenciler

Şimdi farklı cümlelerdeki Arapça sıfat tamlaması örneklerinin sayı bakımından uyumuna bakalım.

Arapçası	جَاء الْمُهَنْدِسَان النَّشِيطَان
Türkçesi	Çalışkan erkek öğrenciler geldi.
Arapçası	رَأَيْتُ الْمُعَلِّمِين النَّاشِطِين
Türkçesi	Çalışkan erkek öğretmenleri gördüm.
Arapçası	زَار التَّلاَمِيذُ الناَّجِحُونَ
Türkçesi	Başarılı öğrenciler ziyaret etti.
Arapçası	أَخَذْتُ مِنَ الْمَكْتَبَةِ كِتاَبَيْنِ جَدِيدَيْنِ
Türkçesi	Kütüphaneden iki yeni kitap aldım.
Arapçası	واَلِدِي يَشْتَريِ لُعْبَةً جَميِلةً كُلَّ أُسْبوُعٍ
Türkçesi	Babam her hafta güzel bir oyuncak satın alır.

Not:

İnsan dışı varlıkları nitelerken kelimemiz çoğul ise getireceğimiz sıfat çoğul olmak zorunda değil çünkü insan dışı varlıkların çoğulu müfret müennes (tekil dişil) kabul edilir. Yani tamlama yaparken sıfatı tekil müennes olarak yapabiliriz.

Arapçası	اٌقْلامٌ جَدِيدَةٌ
Türkçesi	Yeni kalemler

 (Burada kalemler çoğul olmasına rağmen biz sıfatı tekil olarak kullandık.)

Cinsiyet bakımından

 Arapça’da isimler müzekker ve müennes olmak üzere ikiye ayrılır. Arapça sıfat tamlaması yaparken mevsuf müzekker ise sıfat da müzekker, mevsuf müennes ise sıfat da müennes olmalıdır. Örnek :

Arapçası:  جاءتْ الطَّالِبَةُ الذَكِيَةُ

Türkçesi:  Zeki (kız) öğrenci geldi.

Arapçası:  جاء الطَّالِبُ الذَكِيُّ    

Türkçesi:  Zeki (erkek) öğrenci geldi.

Yukardaki örneklerde öğrenci kelimesi müzekker geldiğinde sıfatı da müzekker, müennes geldiğinde ise sıfatı da müennes olarak gelmiştir.

İrab (Hareke) bakımından

Arapça’da kelimelerin irabı cümle içindeki konumuna ve başına gelen eklere göre değişir. Mesela en basitinden özne konumunda ise merfu, nesne konumunda ise mansub olur. Başına harfi cer gelirse veya muzaafun ileyh konumunda olursa da mecrur olur. Biz de Arapça sıfat tamlamasında mevsufun konumuna bakacağız. Mevsufun harekesi neyse sıfatın harekesi de o olmalıdır. Örnek :

Arapçası	جاءتْ الطَّالِبَةُ الذَكِيَةُ
Türkçesi	Zeki (kız) öğrenci geldi.
Arapçası	رَاَيْتُ الطَّالِبَ الذَكِيَّ
Türkçesi	Zeki öğrenciyi gördüm.
Arapçası	سَلَّمْتُ على الطَّالِبِ الذَكِيِّ
Türkçesi	Zeki öğrenciye selam verdim.

Şimdi yukardaki örnekleri inceleyelim.

Birinci örnekte talip (öğrenci) kelimesi özne konumunda olduğu için harekesi merfu olarak gelmiştir. Bu yüzden sıfatı da merfu olarak gelmiştir.

İkinci örnekte talip (öğrenci) kelimesi nesne konumunda olduğu için harekesi mansub olarak gelmiştir. Sıfatı olan zeki kelimesi de mansup olarak gelmiştir.

Üçüncü örnekte mevsuf olan kelimenin başına harfi cer geldiği için mecrur olmuştur. Bu yüzden sıfatı da mecrur olarak gelmiştir.

Buradan isimlerin irab yönünden harekelerinin nasıl olduğunu gösteren tabloya bakarak kelimelerin harekelerini ayarlayabilirsiniz.

İLGİNİ ÇEKEBİLİR: Arapça Kelimelerin Tekil, İkil ve Çoğul Halleri

Marife ve nekralık bakımından

Arapça’ da kelimeler marife ve nekra olmak üzere ikiye ayrılır. Marife belirli olan isme denir. Yani bahsettiğimiz nesne herkesin bildiği bir nesne ise o marifedir. Marifenin alameti (işareti) elif lam takısıdır.  Nekra ise belirsiz isimlere denir. Yani herhangi bir, bir anlamı verdiğimiz kelimeler nekradır. Nekranın alameti (işareti) tenvindir. Arapçada sıfat tamlaması yaparken eğer mevsuf marife ise sıfat da marife, mevsuf nekra ise sıfat da nekra olmalıdır. Marife ve nekra ne demek bilmiyorsanız buraya tıklayın.  Örnek :

Arapçası	اِشْتَرَيْتُ قَلَماً جَدِيدًا
Türkçesi	Yeni bir kalem satın aldım.
Arapçası	كَسَرْتُ القَلَمَ المُلَوَّنَ
Türkçesi	Renkli kalemi kırdım.

Yukardaki Arapçada sıfat tamlaması örneklerini inceleyelim.

Birinci örneğimizde mevsuf olan kalem kelimesi nekra olarak gelmiştir. Nekra olduğunu gösteren işaret ise tenvindir. Bu yüzden sıfatı da nekra olarak gelmiştir.

İkinci örneğimizde mevsuf olan kalem kelimesi marife olarak gelmiştir. Marife olduğunu gösteren işaret ise elif lamdır. Bu yüzden sıfatı da marife olarak gelmiştir.

Arapça Sıfat Tamlaması Örnekleri

Arapçası	رَأيْتُ مَدْرَسَةً كَبِيرَةً
Türkçesi	Büyük bir okul gördüm.
Arapçası	زُرْتُ مَدِينَةً جَمِيلَةً
Türkçesi	Güzel bir şehri ziyaret ettim.
Arapçası	اُحِبُّ السَّيَّاراتِ الْقَدِيمَةَ
Türkçesi	Eski arabaları seviyorum.
Arapçası	تَسْكُنُ وَالِدَةُ اَحْمَد فيِ بيْتٍ جَميِلٍ
Türkçesi	Ahmet’in annesi güzel bir evde oturuyor.

Sıfat Tamlaması Arapça Sık Sorulan Sorular

Arapçada Sıfat Tamlaması Test

Arapçada sıfat tamlaması konusundan sonra Arapça isim tamlamasını öğrenmek için tıklayınız.

Konuyu daha iyi anlamak için Türkçe sıfat tamlaması konusuna bakmamız gerekebilir. Arapça olarak araştırmak isterseniz buraya bakabilirsiniz.