Arapça isim tamlaması konusunu öğreneceğiz. Öncelikle isim tamlaması nasıl yapılır onu öğrenelim. İki ismin yan yana gelerek anlamlı bir birliktelik oluşturması ve neyin nesi, kimin nesi gibi sorulara cevap vermesiyle isim tamlaması oluşturulur.
Mesela kapının kolu, okulun bahçesi buna örnek verebiliriz. Arapça isim tamlaması için izafet denir. Eğer tamlama ikiden fazla ögeden oluşuyorsa zincirleme isim tamlaması olur. Arapça’ da tetabu’i izafet (تتابع الاضافات) denir. İzafet (isim tamlaması) yapmak istersek dikkat etmemiz gereken nokta :
- Türkçe’ dekinin tersi olarak yapacağız. Yani kolu kapının, bahçesi okulun gibi.
Arapça isim tamlamasının iki ögesi vardır.
- Muzaaf مُضَاف
- Muzaafun İleyh مُضَافٌ اِلَيْه
Muzaf Muzafun İleyh Nedir?
- Muzaaf; genellikle ilk ögeye denir. Harekesi cümledeki konumuna göre değişkenlik gösterebilir. Muzaaf’ın özellikleri şunlardır.
- Muzaaf olan kelime tenvin alamaz.
- Muzaaf olan kelime elif lam (lamı tarif) de alamaz.
- Harekesi cümledeki konumuna göre değişir. Mesela özne konumunda ise merfu, nesne konumunda ise mansup hareke olmalıdır.
- İkil ve çoğul kelimelerin sonundaki nun harfi muzaaf olduğu zaman düşer.
- Muzaafun İleyh; genellikle ikinci ögeye denir.
- Özel isim değilse elif lam ال takısını unutmamalıyız. Elif lam takısı olmadan olan tamlamalar belirtisiz isim tamlamasıdır. Yani bilinmeyen bir nesneye tamamlanmış olur. Örneğin şehrin kapısı derken şehir kelimesi elif lamsız gelirse belli olmayan bir şehri tanımlamış olur.
- Mecrur olmak zorundadır. Yani harekesi esreli olmalıdır. Mecrur olması şu şekildedir:
- Kelime tekil ise harekesi esre olmalıdır.
- Kelime ikil ise ـيْن olmalıdır.
- Çoğul ise ـين / ـات olmalıdır.
مُفْرَد Tekil | |
دَرْس الْمُعَلِّمِ | Müzekker |
دَفْتَر الطَّالِبَةِ | Müennes |
مُثَنَّى İkil | |
دَرْس الْمُعَلِّمَيْن | Müzekker |
دَفْتَر الطَّالِبَتَيْن | Müennes |
جَمْع Çoğul | |
دَرْس الْمُعَلِّمِين | Müzekker |
دَفْتَر الطَّالِبات | Müennes |
Arapça İsim Tamlaması (İzafet) Türleri
Arapça isim tamlaması (izafet) belirtili, belirtisiz ve zincirleme tamlama olmak üzere üçe ayrılır. Tamlamanın belirtili veya belirtisiz oluşu muzâfun ileyh’in yani tamlayanın belirli veya belirsiz oluşuna bağlıdır. Muzzafun ileyh belirliyse tamlama belirtili isim tamlaması, belirsizse tamlama belirtisiz isim tamlaması olur. Buna göre tamlamanın anlamı da değişir.
Arapça Belirtili İsim Tamlamasına Örnekler
Okulun öğretmeni مُعَلِّم الْمَدْرَسَةِ
Evin kedisi قِطَّة الْبَيْتِ
Şairin kitabı كِتاب الشَّاعِرِ
Yazarın bilgisayarı حَاسُوب الْكَاتِبِ
Bu örneklerde muzaafun ileyh marife olduğu için tamlamamız belirtili isim tamlamasıdır.
Arapça Belirtisiz İsim Tamlamasına Örnekler
Öğrencini defteri (herhangi bir öğrenci)
دَفْتَر طَالِبٍ
Sınıfın başkanı (herhangi bir sınıf)
رَئِيس صَفٍّ
Mühendisin telefonu (herhangi bir mühendis)
هاتِف مُهَنْدِسٍ
Arapça Zincirleme İsim Tamlamasına Örnekler
Arapçada ikiden fazla ismin bir araya gelmesiyle oluşan tamlamaya zincirleme isim tamlaması denir. Bu tamlamalarda belirlilik takısı en sonda yer alan isme eklenir.
Şehrin başkanının kedisi
قِطَّة رَئِيسِ الْمَدِينَةِ
Okulun öğrencisinin kitabı
كِتاب طَالِبِ الْمَدْرَسَةِ
Kitabın yazarının gözlüğü
نَظَّارَة كَاتِبِ الْكِتابِ
Şirketin mühendisinin çantası
حَقِيبَة مُهَنْدِسِ الشِّرْكَةِ
Özel İsimle Arapça İsim Tamlaması
Özel isimle tamlama yapmak kolaydır. Özel isimlere elif lam ال takısı eklenmez. Çünkü ال zaten kelimeyi özel isim(belirli) yapmak için kullanılır. Türkçe’nin tersi şeklinde Arapça isim tamlaması (izafet) yapılır.
Ali’nin Kitabı كِتاب عَلِي
Türkiye’nin Bayrağı عَلَم تُرْكِيا
Zehra’nın Evi بَيْتُ زَهْرَة
Zamirle Arapça İsim Tamlaması
Kelimenin sonuna muttasıl zamirler eklenerek Arapça isim tamlaması (izafet) oluşturulabilir.
Senin Okulun مَدْرَسَتكَ
Benim Arkadaşım صَدِيقي
Not: Zarflar ile de isim tamlaması Arapça oluşturulur. Bu zarflar yer- yön zarfları ve mekan zarfları olabilir.
Öğretmenin yanında عِنْد الْمُعَلِّمِ
Evin önünde اَمام الْبَيْتِ
İmamın arkasında خَلْفَ الْاِمَامِ
Habersiz دُون الْخَبَرِ
Arapça İsim Tamlaması Örnekleri
Öğretmenin Saati سَاعَة المُعَلِّمِ
Başkanın Masası طَاوِلَة الرَئِيسِ
Müdürün Bilgisayarı حَاسُوب المُدِيرِ
İmamın Sesi صَوْت الْاِمامِ
Okulun Kapısı بَابُ الْمَدْرَسَةِ
Arabanın Anahtarı مِفْتَاحُ السَّيَّارَةِ
Şehrin Caddesi شَارِعُ الْمَدِينَةِ
Müdürün Sandalyesi كُرْسِي الْمُدِيرِ
Evin Bahçesi حَدِيقَةُ الْمَنْزِلِ
Öğrencinin Arkadaşı صَدِيقُ الطَّالِبِ
Evin Mutfağı مَطْبَخُ الْبَيْتِ
Araba | سَيَّارَة |
Kitap | كِتاب |
Masa | طَاوِلَة |
Bilgisayar | حَاسُوب |
Yatak | سَرِير |
Oda | غُرْفَة |
Müdür | مُدِير |
Başkan | رَئِيس |
YUKARIDAKİ KELİMELERDEN YARDIM ALARAK AŞAĞIDAKİ ÖRNEKLERİ ARAPÇA İSİM TAMLAMASI (İZAFET) YAPINIZ.
Müdür Odası
Zeyneb’in Arabası
Öğretmenin Masası
Öğrencinin Bilgisayarı
Öğrencinin Yatağı
Türkiye’nin Başkanı
Aşağıdaki şıklardan hangisi Arapça isim tamlaması ögelerinde muzaaf ile ilgili olarak doğrudur?
- Harekesi cümledeki konumuna göre değişir.
- Tenvin alabilir.
- Her zaman marife olur.
Doğru cevap a dır. Muzaaf cümledeki konumuna göre harekesi değişir. Muzafun ileyh ise mecrur olmak zorundadır.
Sık Sorulan Sorular
Arapçada isim tamlaması nasıl olur?
Arapçada isim tamlaması Türkçedeki isim tamlamasının tersi bir şekilde yapılır. Örneğin okulun kapısı demek istiyorsak kapı okulun şeklinde söylememiz gerekir.
Muzaaf ileyh ne demek?
Muzaafun ileyh tamlayana denir. Örneğin; Erol’un bisikleti tamlamasında Erol tamlayan, bisiklet ise tamlanandır. Arapçada bunu bisikleti Erol (دَرَّاجَة اَرول) şeklinde söylediğimiz için Erol muzaafun ileyh olarak tamlayandır.
İsim Tamlaması Arapça Testi
Arapça sıfat tamlamasını öğrenmek için tıklayınız.
Arapça isim tamlaması konusunu iyi öğrenmek için Türkçe isim tamlamasını iyi bilmeliyiz . Arapça isim tamlaması konusunu Arapça olarak öğrenmek için tıklayınız.
İnstagram hesabımızı takip ederek her gün farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Takip için tıklayınız.
Arapça kelime çeşitlerini öğrenmek için tıklayınız.
Arapça fiil cümlesini öğrenmek için tıklayınız.
Muttasıl zamirler öğrenmek için tıklayınız.
Mazi fiil çekimi konusuna bakabilirsiniz.
Marife nekra nedir?