Arapça dilinde cümle yapısını zenginleştiren ve anlamı derinleştiren birçok edat bulunmaktadır. Bu edatlardan biri de “inne ve kardeşleridir. “İnne”, Arapça dilinde tahkik edatlarından biri olarak adlandırılır ve cümledeki ifadeyi güçlendirir. İnne’nin kardeşleri de benzer şekilde cümlenin anlamını değiştirir ve vurgularını artırır.
İnne ve kardeşleri Arapçada isim cümlesinin başına gelen ve mübtedanın harekesini üstün,haberin harekesini ötre yapan edatlardır. Artık mübtedânın adı; (إِنَّ)’innenin ismi, haberin adı da (إِنَّ)’innenin haberi olarak değişir. Bu edatlar isim cümlesinin başına gelip mübtedâ ve haberin adını ve irabını (harekesini) değiştirdikleri için değiştirenler manasında “en-Nevâsıh” (اَلنَّواسِح) diye adlandırılırlar.
- İnne (إنّ): Şüphesiz, kesinlikle anlamında kullanılır ve cümledeki bilgiyi pekiştirmek için kullanılır.
- Enne (أنّ): Muhakka, şüphesiz, diğini anlamında kullanılır ve mastar cümlesi oluşturmak için kullanılır. (Genellikle cümle ortasında kullanılır, kendisinden önce bir fiil olması gerekir.)
- Keenne (كأنّ): Sanki, gibi anlamında kullanılır ve benzetme yapmak için kullanılır.
- Lekinne (لكنّ): Fakat, ama anlamında kullanılır ve karşıtlık bildirmek için kullanılır.
- Leyte (ليت): Keşke anlamında kullanılır ve arzu bildirmek için kullanılır.
- Lealle (لعّل): Belki, umulur ki anlamında kullanılır ve ihtimal bildirmek için kullanılır.
İnne ve Kardeşlerinin Özellikleri:
- İsim cümlesinin başına gelirler.
- Mübtedayı üstün yaparlar. (Mübteda ikil ise ينِ, müzekker çoğul ise ِينَ alır. Müennes çoğullar üstün alması gereken yerde onun yerine esre alır.)
- Haberi aynen kalır.
Örnekler:
Aşağıdaki tabloda inne ve kardeşlerinin müfred, tesniye ve cemi kelimelerin başına geldiğinde o kelimelerin harekelerinin nasıl olması gerektiğine dair örnekler vardır dikkatlice inceleyiniz.
İnne ve Kardeşleri İrabı
| Haber | Mübteda | Harf | Anlam |
| طويلٌ | الْمُعَلِّمَ | إنّ | Şüphesiz öğretmen uzundur. |
| طَوِيلَانِ | الْمُعَلِّمَيْنِ | إنّ | Şüphesiz iki öğretmen uzundur. |
| طَوِيلُونَ | الْمُعَلِّمِينَ | لَيْتَ | Keşke öğretmenler uzun olsa. |
| طَوِيلَةٌ | الْمُعَلِّمَةَ | كأنّ | Sanki öğretmen uzundur. |
| طَوِيلَتَانِ | الْمُعَلِّمَتَيْنِ | لَعَلَّ | Belki iki öğretmen uzundur. |
| طَوِيلَاتٌ | الْمُعَلِّمَاتِ | لَكِنَّ | Fakat öğretmenler uzundur. |
İNNE VE KARDEŞLERİ ÖRNEKLERİ
| Şüphesiz öğretmen uzundur. | إِنَّ الْمُعَلِّمَ طَوِيلٌ |
| Gerçekten güneş her sabah doğar. | إِنَّ الشّمسَ تَشْرَقُ كُلَّ صَبَاحٍ. |
| İmtihanın yakın olduğunu öğrendim. | عَلِمْتُ أَنَّ الْإِمْتِحَانَ قَرِيبٌ |
| Ailelerinin bu yaz yurtdışına seyahat edeceğini söyledi. | قالَتْ أَنَّ الأُسْرَةَ سَتَسْافِرُ إِلَى الخَارِجِ هَذَا الصَّيْفَ. |
| Şehir sanki cennet gibi. | كَأَنَّ الْمَدِينَةَ جَنَّةٌ |
| Geçen gece hava çok soğuk gibiydi. | كَانَّ الجَوَّ بارِدٌ جِدًّا في اللَّيْلَةِ الماضِيةِ. |
| Fakat zaman geç | لَكِنَّ الْوَقْتَ مُتأَخِّرٌ |
| İşe gitti, ama kapı anahtarını unuttu. | ذَهَبَ إِلَى العَمَلِ، لَكِنَّهُ نَسِيَ مُفَتَّاحَ البَابِ. |
| Keşke güneş erken doğsa. | لَيْتَ الشَّمْسَ تَشْرُقُ بِكَرَةً. |
| Keşke barış dünyaya geri dönse. | لَيْتَ يَعُودُ السَّلامُ إِلَى العَالَمِ. |
| Belki yarın yağmur yağar | لَعَلَّ الْمَطَرَ يَنْزِلُ غَدًا |
| Belki doktorlar bu ciddi hastalığa yakında bir çare bulurlar. | لَعَلَّ الأَطْبَاءَ يَجِدُونَ عُلاَجًا لِهَذِهِ الْمَرَضِ الخَطِيرِ قَرِيبًا. |
Ek Bilgiler:
- İnne ve kardeşleri, Arapça dilinin yapısal ve anlamsal zenginliğini gösteren önemli edatlardır. Bu edatlar, cümlelerin vurgusunu belirginleştirir, anlamını derinleştirir ve ifadeyi güçlendirir. Arapça dilini öğrenenler için, “inne” ve benzeri edatların doğru kullanımı, etkili iletişim için önemli bir unsurdur. Bu edatlar, dilin inceliklerini anlamak ve doğru bir şekilde ifade etmek için dikkatle öğrenilmelidir.
Umarım bu bilgiler İnne ve kardeşlerini anlamanıza yardımcı olmuştur.
Not: Yukarıdaki bilgiler genel bir çerçeve sunmaktadır. Daha ayrıntılı bilgi için lütfen Arapça dilbilgisi kitaplarına ve kaynaklarına bakınız.
Marife nekra konusunu öğrenmek için tıklayınız.
Arapça kelime nedir ? Arapça kelime ve kısımları konusunu araştırmak için tıklayınız.
Arapça işaret isimleri için tıklayınız.
İnstagram hesabımızı takip ederek her gün farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Takip için tıklayınız.
