Aşağıdaki iki fiili muzariyi cezm eden edatlar eğer iki tane fiili muzari ile kurulmuş olan cümlenin başına gelirse o fiili muzarileri cezm ederler. İki fiili muzariyi cezm eden edatlara şart edatları denir bu yüzden cümlelere de şart cümlesi deriz. Mesela eğer, şayet ile başlayan cümleler bunlara örnektir. Birinci muzari fiile şart, ikinci fiile cevap veya ceza denilir.
İki Fiili Muzariyi Cezm Eden Edatlar – Arapça Şart Edatları
| مَتَى | أيُّ | مَهْما | مَنْ | إذْما | إنْ |
| أيّانَ | أيْنَما | حَيْثُما | آَيْفَما | أنّى |
İki Fiili Muzariyi Cezm Eden Edatlar-Şart Edatlarına Örnek Cümleler
İki fiili muzariyi cezm eden edatlar ile ilgili örnek cümleler bunlardır.
| ‘ Dilerse sizi yok eder…’ ( Enam, 33) | إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ |
| Acele edersen pişman olursun. | إنْ تَعْجَلْ تَنْدَمْ |
| Öğrenirsen ilerlersin! | إذْما تتعلّمْ تتقَدّمْ |
| Tevbe edersen tevben kabul edilir! | إذْما تَتُبْ تُقْبَلْ تَوْبَتُكَ |
| Kime ikram edersen seni sever. | من تكرمْ يحببْك |
| Çalışan başarır. | مَنْ يجْتهِدْ يَنْجَحْ |
| Ne ekersen onu biçersin. | ما تَزْرَعْ تَحصُدْ |
| Ne kadar okursan o kadar istifade edersin. | ما تقرأْ تستفدْ |
| Ne yaparsan ben de onu yaparım. | مهْنا تفْعلْ أفْعلْ |
| Ne yaparsan ondan sorulacaksın! | مهما تفعلْ تُسْئلْ منهُ |
| Kime ikram edersen ben de ona ikram ederim! | أيّا تُكْرِمْ أآْرِمْ |
| Kime yazarsan ben de ona yazarım! | أيّا تَكْتُبْ أآْتُبْ |
| Ne zaman kalkarsan gideriz. | متى تقُمْ نَذهَبْ |
| Ne zaman hased edersen helak olursun! | متى تَحْسُدْ تَهْلُكْ |
| Allah’a ne zaman itaat edersen rızasını kazanırsın | أيّانَ تُطِعْ أللهَ تَنَلْ رِضاءهُ |
| Ondan ne zaman yardım istersen sana yardım eder. | أيّانَ تستنجدْ بهِ ينجدْك |
| Nerede olursan ol, rızık seni bulur. | حَيْثُما تكُنْ يَجِدْكَ الرزْقُ |
| Nereye kar yağarsa (orada) hava soğuk olur. | حيثما ينزلْ الثلجُ يبردْ الجوُ |
| Nerde olursan ol, ölüm sana ulaşır. | أيْنَما تكُنْ يُدْرِآْكَ المَوْتُ |
| Sen nereye oturursan ben de oraya oturururm! | أيْنَما تَجلسْ أجلسْ : |
| Âlim nerede oturursa otursun, hürmet görür. | أنّى يَجْلسْ العالمُ يُحتُرَمْ |
| Nereye gidersen, ben de oraya giderim. | أنّى تذهبْ أذهبْ |
| Sen nasıl okursan ben de öyle okurum! | آَيْفَما تَقْرأْ أقْرَأْ |
| Nasıl vurursan öyle vurur. | آيفما تضْرِبْ يَضْرِبْ |
| Talep ederse, bulur. | إنْ يطْلُبْ يَجِدْ |
– Şartın cevabı, isim cümlesi veya camid fiil cümlesi ise ( فَ ) fa ile beraber gelir. Bu durumda cevabın şartı olarak gelen muzari fiili başında fa olması nedeniyle meczum olmaz.
| “Allah kime hidayet etmişse, o doğruyu bulmuştur.” | مَنْ يهدِ اللهُ فهُوَ المُهْتُدِ |
لَوْ ( eğer), لَولا ( eğer olmasaydı) ve إذا (…diği zaman ) ise, şart edatı
oldukları halde cezm etmezler.
| Çalışırsak pişman olmayız. | لَوْ نَجْتَهدُ ما ننْدَمُ |
| Dersini okursan başarılı olursun. | لَوْ تَدْرُسُ دَرْسَكَ تَنْجحُ |
| Hava olmasaydı insan yaşayamazdı. | لوْلا الهواءُ ما عاشَ إنْسانٌ |
| Doktor olmasaydı hastanın durumu kötüleşirdi. | لوْلا الطّبيبُ لَساءتْ حالُ المريضِ |
| Halklar arasında yardımlaşma hakim olduğu zaman ihtilaf nedenleri azalır. | إذا ساد التعاونُ بينُ الشعوب قَلّتْ أسبابُ الخِلافِ |
Şart edatları fiili muzariyi cezm yapar. Fakat her zaman şart ifade etmek için muzâri fiil kullanılmayabilir. Bazen de mazi fiil şart cümlesi olarak gelebilir. Ancak fiili mazi mebni olduğu için şart manası dışında fiilin sonunda herhangi bir değişiklik olmaz. Tercümede şart ve cevap cümlesi mazî olsa da gene muzâri gibi tercüme yapılır.
İki Fiili Muzariyi Cezm Eden Edatlar konusu özetle böyledir. Daha fazla içerik için Arapça dil bilgisi kitaplarına bakınız.
Tek fiili muzariyi cezm eden konusuna buradan ulaşabilirsiniz.
İki fiili muzariyi cezm eden edatlar konusunu Arapça olarak bakmak için buraya bakabilirsiniz.
Emri gaib konusunu öğrenebilirsiniz.
Müzekker müennes konusunda detaylı bilgi için tıklayınız.
Müfret, tesniye, cemi konusu için tıklayınız.
İnstagram hesabımızı takip ederek her gün farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Takip için tıklayınız.
