Efalu Mukarebe, Arapça’da “Yaklaşma Fiilleri” olarak bilinir. Bunlar كَانَ fiiline benzerlik gösterirler ve كَانَ gibi isim cümlesinin başına gelerek, özne ve yüklemde hem isim hem de çekim yönünden değişiklik yaparlar. Aradaki fark, كَانَ’ın yüklemi isim veya fiil şeklinde gelebilirken, bu fiillerin yüklemi daima muzâri fiilden oluşan bir fiil cümlesi olmak zorundadır. Ve yüklemi daima كَادَ gibi bir fiilden sonra gelir. Örneğin, Arapça cümlede “الوَلَدُ يَسْقُ ط” (Çocuk düşüyor) ifadesinde “الوَلَدُ” mübtedâ (özne), “يَسْقُطُ” ise haberdir. Bu cümleye “كَادَ” yardımcı fiilini eklediğimizde, cümle “كَادَ الوَلَدُ يَسْقُطُ” (Çocuk az kaldı düşüyordu) şeklinde olur ve cümlede yaklaşma ifadesi yer alır.
Türkçede ise yaklaşma fiilleri(efalu mukarebe), bileşik fiiller içerisinde ele alınır. “İlk fiildeki eylemin meydana gelmesi için az kaldığını ifade eden fiiller” şeklinde tarif edilir. Anlam değişikliğine uğrayacak fiilin istek kipi geniş zamanı üçüncü tekil şahsından sonra “yaz” getirilerek oluşturulur.
Bu fiiller üçe ayrılmaktadır:
- Yaklaşma fiilleri Arapça (أَفْعَالُ الْمُقَارَبَةِ)
- Umut fiilleri. (أَفْعَالُ الرَّجَاءِ)
- Başlama fiilleri. (أَفْعَالُ الشُّرُوعِ)
EFALU MUKAREBE KISIMLARI
Mukarebe (Yaklaşma) Fiilleri (أفعال المقاربة)
Yaklaşma fiilleri (efalu mukarebe), bir işin gerçekleşmesinin yaklaştığını ifade ederler. Türkçede “eyazdı, az kalsın…, az daha…, neredeyse…, mek üzereydi” gibi ifadelerle tercüme edilirler.
Yaklaşma fiilleri (efalu mukarebe) üç tanedir:
| أَوشَكَ | كَرَبَ | كَادَ |
كَادَ:
Bu fiilin hem mâzî (geçmiş zaman) hem de muzâri (şimdiki zaman) çekimi kullanılır. Çekimli olarak da kullanılmaktadırlar. Mâzî ve muzâri çekimi خَافَ يَخَافُ fiili gibidir. Haberinin başında genellikle أَنْ bulunmaz.
Efalu mukarebe örnekler:
كاد (kâde): Yaklaşık olarak, neredeyse, az kalsın gibi anlamlara gelir.
| Öğrenci neredeyse sınavdan geç kalmıştı. | Kâde et-tâlibu an yeta’ahhare ani-l-imtiḥân.) | كَادَ الطَّالِبُ يَتَأَخَّرُ عَنِ الامْتِحَانِ |
| Araba neredeyse ağaca çarpacaktı. | Kâdeti s-sayyâratu an taṣṭadima bi-sh-shajara.) | كَادَتِ السَّيَّارَةُ تَصْطَدِمُ بِالشَّجَرَةِ |
| Çocuklar neredeyse duvara tırmanacaktı. | Kâdeti s-sayyâratu an taṣṭadima bi-sh-shajara.) | كَادَ الأَطْفَالُ يَتَسَلَّقُون الجِدَارَ |
اَوْشَكَ (avşeke): Neredeyse, az daha gibi anlamlara gelir.
| Öğrenci neredeyse okuldan kaçacaktı. | Avşeke et-tâlibu an yehrube min al-madrasa | اَوْشَكَ الطَّالِبُ يَهْرُبُ مِنْ المَدْرَسَةِ |
| Çocuklar neredeyse balkondan düşecekti. | Avşeka-l-aṭfâl an yasquṭû min ash-sharafa | اَوْشَكَ الأَطْفَالُ يَسْقُطُون مِنْ الشَّرَفَةِ |
| Doktor neredeyse yanlış ilacı verecekti. | Avşeka et-tabîbu an yu’tiya-d-dawâ’a al-ḫaṭâ | اَوْشَكَ الطَّبِيبُ يُعْطِي الدَّوَاءَ الخَطَأَ |
كَرَبَ (kerebe): Az kalsın, neredeyse gibi anlamlara gelir.
| Öğrenci neredeyse sınavda başarısız olacaktı. | Kerebe et-tâlibu an yufşile fîl-imtiḥân | كَرَبَ الطَّالِبُ يُفْشِلُ فِي الاِمْتِحَانِ |
| Kalbi, sevgiden neredeyse eriyecek. | Kerebe galbuhu yezubu min el hubbi | كَرَبَ قَلْبُهُ يَذوبُ منْ الحُبِّ |
Yukarıdaki cümlelerde fiilin ismi ve haberi belirgin bir şekilde kullanılmıştır.
| Neredeyse kar yağmak üzere. | يَكَادُ الثَّلْجُ يَسْقُطُ مِنَ السَّمَاء. |
Bu cümlede ise كَادَ’ın muzâri çekimi kullanılmıştır.
Ümit Bildiren (Terecci) Fiiller (أفعال الترجّي)
Ümit bildiren fiiller şunlardır:
| اِخْلَوْلَقَ | عَسَى | حَرَى |
Ümit ifade eden fiiller belki, umulur ki, herhalde, ola ki, -bilir gibi manalara gelir. Bu fiilerin sadece mazileri kullanılır ve haberlerinin başındaki muzari fiillerin önlerinde أن bulunur.
عَسَى: Belki, umulur ki
| Umulur ki Allah bize bağışlar | عَسَى الله أن يَغْفِرَ لَنَا |
| Belki de hayalin gerçek olur. | عَسَى أن يَتَحَقَّقَ حُلُمُكَ |
حَرّى: Herhalde, muhtemelen
| Herhalde bugün yağmur yağar | حَرى السَّمَاء أن تَمْطِرَ اليوم |
| Muhtemelen öğrenciler geç kalacaklar | حَرى أن يَتَأَخَّرَ الطَّلَابُ |
إخْلُولُقَ: Belki, umulur ki
| Umulur ki öğrenci başarısıyla ödüllendirilir.) | إخْلُولُقَ الطَّالِبُ يُجَازِيَ بِتَفَوُّقِهِ |
| Belki işi alır.) | إخْلُولُقَ أن يَحْصُلَ عَلى الوَظِيفَةِ. |
Başlama Bildiren (Şuruu) Fiiller (أفعال الشروع)
Başlama Bildiren fiillerin (أفعال الشروع) harekeli ve anlamlarıyla birlikte örnekleri:
| راح | أَقْبَلَ | قامَ | عاد | اَنْشَأَ | اِبْتَدَأَ | بَدَأَ | شَرَعَ |
| طفِق | اِنْطَلَقَ | هَبَّ | اِنبرى | عَلِقَ | أَخَذَ | جَعَلَ |
جَعَلَ: Başladı, devam etti
| Öğrenci sınav için çalışmaya başladı | الطَّالِبُ جَعَلَ يَذَاكِرُ لِلاِمْتِحَان |
| Çiftçi tarlayı sürmeye başladı | الفَلاَحُ جَعَلَ يَحْرِثُ الأَرْضَ |
أخَذَ: Başladı, aldı
| Çocuk ağlamaya başladı. | الطِّفْلُ أخَذَ يَبْكِي |
| Öğretmen dersi anlatmaya başladı. | المُدَرِّسُ أخَذَ يُشَرِّحُ الدَّرْسَ |
شَرَعَ: Başladı, yürürlüğe koydu
| Hükümet reformları uygulamaya başladı | الحَكُومَةُ شَرَعَتْ في تَنْفِيذِ الإِصْلَاحَاتِ |
| Şirket yeni ürünün üretimine başladı | الشَّرِكَةُ شَرَعَتْ في إِنْتَاجِ المُنْتَجَ الجَدِيدِ |
بَدَأَ: Başladı
| Öğrenci Arapça öğrenmeye başladı | الطَّالِبُ بَدَأَ يَتَعَلَّمُ اللُّغَةَ العَرَبِيَّةَ |
| Ekip yarışma için hazırlıklara başladı.) | الفَرِيقُ بَدَأَ التَّحْضِيرَاتِ لِلمُسَابَقَةِ |
ابْتَدَأَ: Başladı, başladı
| Çorap yırtılmaya başladı | الجَوْرَبُ ابْتَدَأَ يَتَمَزَّقُ |
Marife nekra konusunu öğrenmek için tıklayınız.
Arapça kelime nedir ? Arapça kelime ve kısımları konusunu araştırmak için tıklayınız.
Arapça işaret isimleri için tıklayınız.
İnstagram hesabımızı takip ederek her gün farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Takip için tıklayınız.