Fiili muzari şimdiki ve geniş zamanda yapılan iş, oluş ve hareketi bildiren fiildir. Örnek verecek olursak oturuyor, oturuyorum, oturuyorsun vb. Türkçe ’de fiilin sonuna gelen ekler Arapça’ da şimdiki zamanda fiilin başına getirilerek yapılır. Biz bu eklere kısaca eteyne (ا,ت,ي,ن) harfleri deriz. Bu ekler öznelere göre gelmektedir. Yani işin yapan kişi değişirse gelen ekler de değişmektedir. Bazı öznelerde fiilin sonuna da ekler gelmektedir. Aşağıda fiile gelen ekler vardır.
FİİLİ MUZARİYE GELEN EKLER
Şimdi örnek bir muzari fiil çekimi yapalım. Fiilimiz نَصَرَ olsun.
- Bu fiili, muzariye çevirmek için başına يَ ekledik. Kelimemizin ilk harfini yani نصر daki nun harfini cezmledik.
- Muzari fiilin harekesi merfudur yani ötreli veya ötreli olduğunu belirten harfler vardır. Bu yüzden son harfini de ötreledik.
- Ortadaki harfin harekesi sözlükten öğrenilebilir. Kalıplara göre gelmektedir. Bu kalıpları aşağıda belirttim. Bu fiilimizde ortadaki harfin harekesi ötre olması gerekiyor. Sonuç olarak يَنْصُرُ kelimesini elde ettik. Devamında bu kelimeye bakarak getirmemiz gereken ekleri getirebiliriz.
MUZARİ FİİL BABLARI
Ortadaki harfin harekesi altı bab’a göre gelir. Dikkat etmeniz gereken ilk nokta mazi fiilin ortadaki harfinin harekesi olmalıdır. Muzari fiilde de o harfe bakacaksınız. Mesela altıncı babta mazi fiilin ortadaki harfi esre muzari fiilinki de esre gelmiştir. Nasıl geleceği konusunda sözlüğe bakmak gerekir. Bunlar:
MUZARİ | MAZİ | BABLAR |
يَكْتُبُ | كَتَبَ | 1.BAB |
يَجْلِسُ | جَلَسَ | 2.BAB |
يَذْهَبُ | ذَهَبَ | 3.BAB |
يَعْلَمُ | عَلِمَ | 4.BAB |
يَحْسُنُ | حَسُنَ | 5.BAB |
يَحْسِبُ | حَسِبَ | 6.BAB |
MUZARİ FİİL ÇEKİM TABLOSU
Aşağıdaki resimlerde muzari fiil çekimi ile ilgili tablolar bulunmaktadır. Fiil çekimi tablosunda kırmızı olan yere başka fiiller getirerek muzari fiil çekimi örneklerini çoğaltabilirsiniz.
Zehebe Fiilinin Muzari Çekimi
ÇOĞUL CEMİİ | İKİL MÜENNES | TEKİL MUFRED |
يَذْهَبُون | يَذْهَبَانِ | يَذْهَبُ |
يَذْهَبْنَ | تَذْهَبَانِ | تَذْهَبُ |
تَذْهَبُون | تَذْهَبانِ | تَذْهَبُ |
تَذْهَبْنَ | تَذْهَبَانِ | تَذْهَبِينَ |
نَذْهَبُ | اَذْهَبُ |
Celese Fiilinin Muzari Çekimi
ÇOĞUL CEMİİ | İKİL MÜENNES | TEKİL MUFRED |
يَجْلِسُونَ | يَجْلِسَانِ | يَجْلِسُ |
يَجْلِسْنَ | تَجْلِسَانِ | تَجْلِسُ |
تَجْلِسُون | تَجْلِسَانِ | تَجْلِسُ |
تَجْلِسْنَ | تَجْلِسَانِ | تَجْلِسِينَ |
نَجْلِسُ | اَجْلِسُ |
Feteha Fiilinin Muzari Çekimi
ÇOĞUL CEMİİ | İKİL MÜENNES | TEKİL MUFRED |
يَفْتَحُون | يَفْتَحَانِ | يَفْتَحُ |
يَفْتَحْنَ | تَفْتَحَانِ | تَفْتَحُ |
تَفْتَحُون | تَفْتَحَانِ | تَفْتَحُ |
تَفْتَحْنَ | تَفْتَحَانِ | تَفْتَحِينَ |
نَفْتَحُ | اَفْتَحُ |
Ketebe Fiilinin Muzari Çekimi
ÇOĞUL CEMİİ | İKİL MÜENNES | TEKİL MUFRED |
يَكْتُبُونَ | يَكْتُبَانِ | يَكْتُبُ |
يَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ |
تَكْتُبُونَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبُ |
تَكْتُبْنَ | تَكْتُبَانِ | تَكْتُبِين |
نَكْتُبُ | اَكْتُبُ |
Fiil-i muzariyi cümle içinde kullanarak ile bilgilerimiz pekişecektir. Örnekler verelim.
Mahmut basketbol oynuyor. | يَلْعَبُ مَحْمُود كُرَة السَّلَّة |
Okulda ders çalışıyorum. | اَدْرُسُ فِي الْمَدْرَسَة |
Dedeni ziyaret ederiz. | نَزُورُ جَدَّك |
Ödevini yazıyor musun? | هَلْ تَكْتُبِينَ وَاجِبَك |
Kitapları seviyor. | هُوَ يُحِبُّ الكُتُب |
Akşam namazını kılıyor musun? | هَلْ تُصَلِّي صَلاة الْمَغْرِب |
Ali futbol oynuyor. | يَلْعَبُ عَلِي كُرَة الْقَدَم |
Derste telefonu ile oynamıyor. | لا تَلْعَبُ هَاتِفَها فِي الدَّرْس |
Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır.
- يَذْهَبُ – هِي
- آكُلٌ- انا
- نَشْرَبُ- نَحْنُ
- يَكْتُبُون- هُم
Cevap: a şıkkıdır çünkü fiilimizin başında ي harfi olduğu için öznesi هُوَ olması gerekmektedir.
Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır.
- نَكْتُبُ- نَحْنُ
- تَكْتُبُ- هِي
- اشْرَبُ – انا
- نُرِيدُ- انا
Cevap: d şıkkıdır çünkü fiilimizin öznesi انا olduğu için fiilimiz ا (elif) harfiyle başlamalıdır.
FİİLİ MUZARİNİN OLUMSUZU
Muzari fiilde olumsuz yapmak istiyorsak iki şekilde yapabiliriz. Muzari fiil şimdiki, geniş ve gelecek zamanı kapsadığı için önce şimdiki zamana göre yapalım.
Şimdiki zaman olarak olumsuzunu yapmak istersek fiilin başına (ما) harfini getirmeliyiz. Bu ek çekimlere ve irabına bir etkisi bulunmaz. Örnek :
Arapça | ما يَذْهَبُ الى المَدِينَة |
Türkçesi | Şehre gitmiyor. |
Arapça | ما اَشْرَبُ الْقَهْوَة فِي الدَّرْسِ |
Türkçesi | Derste kahve içmiyorum. |
Geniş ve gelecek zamanda olumsuz yapmak istersek (لا) ekini kullanmalıyız. Bunun anlamı yapmıyor ver gelecekte de yapmayacak olarak çevrilebilir. Bu ek de irab yönünden bir etkiye sahip değildir. Örnekler:
Arapça | لا يَشْرَبُ القَهْوَةَ فِي الْفَطُور |
Türkçesi | Kahvaltıda kahve içmiyor. |
Arapça | لا تَذْهَبِين الى السِّينَما |
Türkçesi | Sinemaya gitmiyorsun. |
Arapça | لا اَجْلِسُ في الْبَيْت |
Türkçesi | Evde oturmuyorum. |
Türkçe şimdiki zamanı öğrenerek konunun iyice yerleşmesini sağlayabilirsiniz.
Arapça olarak öğrenmek için buraya bakabilirsiniz.
Fiili maziyi öğrenmek için tıklayınız.
Muzarii fiili nasb eden edatları öğrenmek için tıklayınız.
Muzarii fiili cezm eden edatları öğrenmek için tıklayınız.
Arapça kelime çeşitlerini öğrenmek için tıklayınız.
Muttasıl zamirler öğrenmek için tıklayınız.
İnstagram hesabımızı takip ederek her gün farklı bilgiler öğrenebilirsiniz. Takip için tıklayınız.
Hocam soruları sorarken 1,23,4, diye sormuşsunuz, cevaplarken a, b, c, d, diye cevaplamışsınız.1.soruda da doğru şık 1 olmalı idi.
2.soruda da doğru şık 4 olmalı idi.
Normalde a,b,c,d diye gözüküyordu sonradan baktığımda değişikler olmuş düzelttim teşekkürler.